การสอบเทียบ (Calibration) เครื่องวัดอัตราการไหลของอากาศ (Air Flow Meter) เป็นกระบวนการสำคัญในอุตสาหกรรมอาหารและยา เนื่องจากทั้งสองอุตสาหกรรมนี้ต้องการความแม่นยำสูง และมีมาตรฐานด้านสุขอนามัย ความปลอดภัย และคุณภาพที่เข้มงวด เช่น GMP (Good Manufacturing Practice), HACCP, หรือ FDA
📌 ความสำคัญของการสอบเทียบ Air Flow ในอุตสาหกรรมอาหารและยา:
- ควบคุมคุณภาพ (Quality Control):
- การไหลของอากาศที่ควบคุมไม่ได้อาจนำไปสู่การปนเปื้อน หรือปัญหาความชื้น อุณหภูมิ และฝุ่นในกระบวนการผลิต
- ห้องสะอาด (Cleanroom):
- ต้องการการไหลของอากาศที่ควบคุมได้ เพื่อรักษาระดับความสะอาดตามมาตรฐาน เช่น ISO 14644 หรือ EU GMP Annex 1
- จำเป็นต้องสอบเทียบ air velocity, air changes per hour (ACH) และ HEPA filter integrity
- อุปกรณ์ที่ต้องสอบเทียบ:
- Mass flow meters / controllers
- Thermal anemometers (hot-wire)
- Vane anemometers
- Pitot tubes
📚 มาตรฐานและแนวทางที่เกี่ยวข้อง:
- ISO 17025 – ข้อกำหนดทั่วไปสำหรับความสามารถของห้องปฏิบัติการสอบเทียบและทดสอบ
- NIST Traceability – การสอบกลับได้ถึงมาตรฐานสากล
- ISO 14644 – มาตรฐานสำหรับห้องคลีนรูม
- EU GMP Annex 1 – สำหรับอุตสาหกรรมยา
- FDA 21 CFR Part 11 – ข้อกำหนดขององค์การอาหารและยาสหรัฐอเมริกา ที่เกี่ยวข้องกับบันทึกอิเล็กทรอนิกส์
🛠 การสอบเทียบในแต่ละพื้นที่ควรทำดังนี้:
- ✅ ใช้เครื่องวัดที่ผ่านการสอบเทียบจากห้องแล็บตาม ISO 17025
- ✅ มีตารางสอบเทียบเป็นระยะ (เช่น ทุก 6 เดือน หรือปีละครั้ง)
- ✅ มีการจัดทำ Validation Report ประกอบการผลิตหรือขึ้นทะเบียนยา/อาหาร
- ✅ คำนึงถึง จุดวัด (sampling points) หลายจุดในแต่ละอุปกรณ์/พื้นที่ เพื่อประเมินความสม่ำเสมอของลม
🔍 ข้อควรระวัง:
- ห้ามสอบเทียบตอนที่เครื่องเปิดไม่เต็มที่ (เพราะลมไม่คงที่)
- ต้องระบุ ทิศทางลม อย่างชัดเจน (แนวตั้งหรือแนวนอน)
- ตรวจสอบความสะอาดของ HEPA filter และการติดตั้งก่อนสอบเทียบ
✅ คู่มือการสอบเทียบอุปกรณ์วัด Air Flow
1. Thermal Anemometer (Hot-Wire Anemometer)
อุปกรณ์วัดความเร็วลมโดยใช้ลวดร้อนที่ตรวจจับการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิขณะลมไหลผ่าน
📌 ขั้นตอนการสอบเทียบ:
- ใช้เครื่องกำเนิดลมมาตรฐาน (เช่น wind tunnel)
- เปรียบเทียบค่าที่อ่านได้กับค่าของเครื่องมาตรฐานที่ทราบค่าความเร็ว
- สอบเทียบหลายจุดความเร็ว เช่น 2, 0.4, 0.6, 0.8 m/s
🕒 ความถี่ที่แนะนำ: ทุก 6-12 เดือน
🎯 ช่วงการวัดที่นิยม: 0.1 – 5 m/s
⚠️ ข้อควรระวัง: ห้ามสัมผัสลวดร้อนโดยตรง อาจเสียหายได้
2. Vane Anemometer (ใบพัดหมุน)
วัดความเร็วลมจากการหมุนของใบพัดเมื่อมีอากาศไหลผ่าน
📌 ขั้นตอนการสอบเทียบ:
- ใช้ท่อลม (Duct) ที่มีความเร็วลมควบคุมได้
- เปรียบเทียบค่าที่วัดได้กับมาตรฐาน
- ควรวัดหลายตำแหน่งในหน้าตัดของท่อ (Traverse Method)
🕒 ความถี่ที่แนะนำ: ทุก 12 เดือน
🎯 ช่วงการวัดที่นิยม: 0.2 – 30 m/s
⚠️ ข้อควรระวัง: ความเร็วต่ำอาจวัดค่าได้ไม่แม่นยำมากเท่ากับ Thermal Anemometer
3. Air Capture Hood / Flow Hood
วัดปริมาตรลม (m³/h หรือ CFM) ที่ไหลออกจากช่องจ่ายอากาศ (diffuser) เช่น ในห้องสะอาด
📌 ขั้นตอนการสอบเทียบ:
- ใช้เครื่องวัดปริมาตรอากาศมาตรฐาน เช่น Primary Volumetric Flow Meter
- ตรวจสอบค่าที่ได้จาก Hood กับค่ามาตรฐานหลายจุด
- วัดโดยตรงที่ diffuser หรือ duct outlet
🕒 ความถี่ที่แนะนำ: ทุก 6 เดือน – 1 ปี
🎯 ช่วงการวัดที่นิยม: 40 – 3,000 m³/h
⚠️ ข้อควรระวัง: ต้องวาง Hood ให้แนบสนิทกับช่องจ่ายลม ไม่ให้ลมรั่ว
4. Mass Flow Meter / Controller (สำหรับก๊าซ)
วัดอัตราการไหลของก๊าซ เช่น อากาศ, ไนโตรเจน, CO₂ ที่ใช้ในกระบวนการผลิต
📌 ขั้นตอนการสอบเทียบ:
- ใช้ Flow Calibrator ที่ผ่านการสอบเทียบ
- วัดที่หลาย flow points เช่น 10%, 50%, 100%
- บันทึกค่าความคลาดเคลื่อน (Error) และค่าความไม่แน่นอน
🕒 ความถี่ที่แนะนำ: ทุก 12 เดือน
🎯 ช่วงการวัดที่นิยม: 0.1 – 1000 SLPM
⚠️ ข้อควรระวัง: ตรวจสอบ gas compatibility และ temp. compensation
5. Pitot Tube (วัดลมในท่อ HVAC)
ใช้วัดความเร็วลมจากแรงดันที่เกิดขึ้นในท่อ (Total vs Static Pressure)
📌 ขั้นตอนการสอบเทียบ:
- ใช้ Manometer หรือ Pressure Calibrator ที่สอบเทียบแล้ว
- คำนวณ velocity จากความต่างความดันโดยใช้สูตร Bernoulli
- ติดตั้งในตำแหน่งที่ลมเป็น laminar
🕒 ความถี่ที่แนะนำ: ทุก 12 เดือน
🎯 ช่วงการวัดที่นิยม: ขึ้นกับ pressure range
⚠️ ข้อควรระวัง: ต้องชดเชยความหนาแน่นของอากาศตามอุณหภูมิ/ความดัน
MIT GROUP ให้บริการ สอบเทียบเครื่องมือวัด อัตตาการไหลของอากาศ/ก๊าซ ครอบคลุมทุกพารามิเตอร์
ตรวจสอบพารามิเตอร์ Air Flow คลิก
ตรวจสอบพารามิเตอร์ Gas Flow คลิก
พร้อมให้บริการสอบเทียบอัตตาการไหลของอากาศ/ก๊าซ ที่ต้องการความแม่นยำสูงในระดับมาตรฐานต้นแบบ (primary standard) ด้วยวิธีที่ดีที่สุดในประเทศ “Bell Prover”
บริการสอบเทียบเครื่องมือวัด (lab calibration) ของ MIT GROUP มั่นใจได้เลยว่า อุปกรณ์เครื่องมือวัดทุกชิ้น จะได้รับการสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างถูกต้อง แม่นยำ เที่ยงตรง ใช้งานได้อย่างไร้ความกังวล และเป็น บริษัทสอบเทียบเครื่องมือวัด ที่มากกว่าแค่งานสอบเทียบ
ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
บริษัท มิราเคิล อินเตอร์เนชั่นแนล เทคโนโลยี จำกัด
สายด่วน : +66 (0)87-779-5111
Line : @mitiplus
Facebook : Miracle International Technology Co., Ltd.
อีเมล : info@mit.in.th
